Architektura wnętrz według naukowców

2020-10-16

Co łączy architekturę wnętrz i psychologię środowiskową? Być może dużo więcej niż podejrzewasz. Sztuka projektowania przestrzeni, jej przełożenie na wymiar naukowy oraz subiektywne odczuwanie atmosfery wnętrza, mają ze sobą wiele wspólnego i są ściśle powiązane. W dużej mierze chodzi o kolorystykę pomieszczeń.

Bez względu na to czy decydujemy się na zatrudnienie projektanta wnętrz, czy przystępujemy do opracowania i realizacji własnego projektu, warto zapoznać się z wiedzą w zakresie kolorów. Ma to szczególnie istotne znaczenie przy pracy z tak dużymi powierzchniami jak ściany. Wybór tapet jest w wielu przypadkach niemalże niczym nie ograniczony, jednak w praktyce ma zdecydowanie niebagatelne znaczenie.

Tapeta CRISTIANA MASI I DAMASCHI 23641

Kolorystyka, odcienie, wzornictwo, faktura wszystko buduje atmosferę wnętrza. Aranżując wnętrze należy wziąć pod uwagę nie tylko czynniki obiektywne określane przez sztukę projektową, ale również subiektywne odczucia osoby, która będzie spędzała w pomieszczeniu najwięcej czasu. Pamiętajmy również o funkcji jaką ma spełniać modernizowana bądź projektowana powierzchnia. Już sama zręcznie dobrana barwa w dużym stopniu pozwoli nam to ją uwypuklić.

Co determinuje nasze postrzeganie barw i to, jakie reakcje w nas wywołują? Duże znaczenie ma kontekst kulturowy, wychowanie, nabyte doświadczenia i związane z tym osobiste preferencje. Istotne jest więc odpowiednie dopasowanie kolorystyki wnętrz nie tylko w ramach zasad dobrej aranżacji, która przewiduje odpowiednie użycie barw, ale również celowość ich użycia i rozmieszczenie. Który z wymienionych czynników powinien mieć największe znaczenie? Opinie mogą być podzielone jednak nie sposób wykluczyć roli osobistych upodobań i preferencji finalnych odbiorców.

Tapeta CRISTIANA MASI I DAMASCHI 23652

Kolor poniekąd „dyktuje” odbiór całego pomieszczenia, według „wyceny”, której dokonują nasze emocje. Na przykład, jasna kolorystyka w niebieskościach i bielach będzie zazwyczaj kojarzyła się ze spokojem. Z kolei, aby wzbudzać zgoła inne emocje, należałoby użyć czerwieni, pomarańczy i czerni. Najpopularniejsze restauracje typu fast food bazują głównie na żółci i czerwieni – ponieważ ogniste, żywe kolory stymulują mózg do odczuwania głodu. Z kolei w miejscu pracy, powszechnie stosuje się szarość,i ponieważ tworzą one spokojną atmosferę sprzyjającą pracy i koncentracji.

Psychologia koloru nie jest tajemnicą dla projektantów wnętrz komercyjnych, a teraz przenosi się również do naszych domów. Według informacji opublikowanych przez American Society of Industrial Design (ASID), badania naukowe mogą pomóc projektantom wnętrz, poznać i zrozumieć zależności jakie zachodzą na linii projekt – klient. Ich świadomość i wprawne wykorzystanie poprawi celowość działań designerskich i wpłynie na powodzenie realizacji.

Pierwsza tego rodzaju biała księga opublikowana przez wspomniane wyżej amerykańskie towarzystwo, jest jednocześnie pomocnym narzędziem dla projektantów wnętrza. „Researching Home: Evidence-Based Residential Design” omawia zalety projektowania mieszkań w oparciu o wyniki badań naukowych z dziedziny psychologii środowiskowej. Opracowanie przedstawia taką strategię, jako narzędzie potężne jednak niestety niedostatecznie doceniane przez projektantów budynków mieszkalnych. Korzystanie z badań naukowych może poprawić zrozumienie i skuteczniej przewidywać reakcje klientów na projekt, a w efekcie znacznie zwiększyć prawdopodobieństwo ostatecznego sukcesu.

Opracowane, przez psychologa środowiskowego dr Sally Augustin i doświadczoną projektantkę wnętrz Barbarę Miller z ASID dokumenty zawierają przegląd istniejących badań dotyczących projektowania wnętrz mieszkalnych oraz informacje o tym, jak przeprowadzić własne badania.

Tapeta CRISTIANA MASI I DAMASCHI 23634

„Istnieją rzetelne badania naukowe dotyczące tego, jak ludzie żyją i czują się w swoim domu oraz jakie kolory poprawiają samopoczucie” – mówi wspomniana Barbara Miller, która sama stosuje ten naukowy rodzaj podejścia do projektowania wnętrz. Jako współautorka wspomnianego opracowania zachęca dekoratorów do kompleksowego zapoznania się z możliwie jak największą liczbą potrzeb swoich klientów i przeprowadzenia wręcz autorskiego mini-researchu, który stworzy bazę do ustalenia rozwiązań aranżacyjnych o dużej skuteczności i wysokim stopniu spersonalizowania.

Opracowanie jest uzupełnione o studium przypadku konkretnych wyzwań napotykanych podczas planowania i realizacji projektów oraz o wzory rozwiązań bazujących na wynikach badań. Jedna z opisanych realizacji dotyczy starszej klientki, która traciła wzrok. Postępujący ubytek wzroku sprawił, że była skłonna zmodernizować swoje biuro planując na ścianach odcień jasnej fuksji.

Jest to jednak wbrew wszystkim opracowaniom psychologicznym, które wykazują, że czerwień i pochodne, nie sprawdzają się w żadnym miejscu dedykowanym do nauki czy pracy umysłowej. Wiadomo przecież, że w takich okolicznościach rewelacyjnie sprawdza się żółć, gdyż stymuluje kreatywność i ułatwia zapamiętywanie.

W związku z zaistniałą sprzecznością i wyraźną wolą klienta, nie można było przystąpić do realizacji projektu ścian. Psychologia środowiskowa przypomina, że ludzie czują się komfortowo w pomieszczeniach, które uważają za piękne – nawet jeśli utarte reguły sztuki projektowej zdają się temu przeczyć. Zamiast więc stawiać sprawę na ostrzu noża to, czego potrzeba to kompromis.

Tapeta CRISTIANA MASI I DAMASCHI 23642

Wdrażając pomysły i projekty, wymagana jest umiejętność zastosowania nabytej wiedzy i doświadczenia oraz sprytu i elastyczności. We wspomnianym opracowaniu podano również sposób w jaki dany dylemat został rozwiązany, uwzględniając równocześnie potrzeby i racje obu stron. Niewielka ilość fuksji, nosząca rolę akcentu, została wkomponowana na ¾ wysokości ściany. Była dostrzegalna przy wchodzeniu do pomieszczenia, szczególnie z perspektywy osoby stojącej. Jednak na wysokości wzroku osoby siedzącej i pracującej znajdował się odpowiednio stymulujący pracę umysłu kolor i wzór.

Czepiąc z wyników badań naukowych, możemy realizować swoje wizje i pragnienia – robić to w sposób świadomy, oparty na fundamencie obiektywnych źródeł. Wniesie to do wnętrz ponadczasowość i wyposaży je w atuty współgrające dobrze z ludzką naturą. Może to sprawić, że w przestrzeni będziemy się znakomicie odnajdywać i czuć nie wiedząc nawet do końca dlaczego.